Tỉa mồng (dubbing) là kỹ thuật cắt bỏ mồng, tích và dái tai của gà để ngăn ngừa bỏng lạnh (frostbite) và những biến chứng liên quan. Nếu bạn sống ở vùng khí hậu lạnh, nơi mà nhiệt độ có thể xuống dưới không độ, có lẽ bạn cần cân nhắc đến việc tỉa mồng cho gà để ngăn ngừa những biến chứng dẫn tới nhiễm trùng, giảm khả năng sinh sản, vết thương lở loét và thậm chí tử vong. Gà không bị ảnh hưởng nhiều khi tỉa mồng mà vẫn đảm bảo sức khỏe cho cả đàn về lâu dài. Giống như mọi thứ liên quan đến gà, mỗi người đều có phương pháp tỉa mồng riêng và với những mục đích khác nhau. Những giống gà, chẳng hạn như gà tre Anh (old english bantam) nhất thiết phải tỉa mồng mới đủ tư cách tham dự triển lãm và một số người thích tỉa mồng gà ở một độ tuổi nhất định để khống chế kích thước trưởng thành của chúng. Tôi tỉa mồng tất cả gà của mình, kể cả gà mái, để duy trì sức khỏe và phòng ngừa bỏng lạnh, vốn là một vấn đề nghiêm trọng ở nơi tôi sinh sống.
Để thu được kết quả tốt nhất, tỉa mồng chủ yếu được thực hiện đối với gà trưởng thành, khi mồng và tích đã phát triển tối đa. Điều đầu tiên cần phải tuân thủ trước khi tỉa mồng đó là thực hiện vào thời điểm thích hợp trong tháng để ít mất máu nhất. Tốt nhất nên tỉa mồng vào hai, ba ngày cuối cùng của tuần trăng, ngay trước kỳ trăng non. Thời điểm này máu dồn xuống chân nhiều hơn là trên đầu gà. Tôi cũng ưu tiên tỉa mồng vào buổi tối khi gà đang bình tĩnh và không bỏ chạy nháo nhào sau khi tỉa. Cũng nên tránh tỉa mồng vào những tháng mùa hè nóng nực bởi vì nhiệt độ khiến cho máu loãng, khó cầm. Nếu được, nên cho gà nhịn uống nước một ngày trước khi tỉa mồng để máu đặc lại và dễ cầm hơn. Một số người còn bổ sung vitamin K vào thức ăn trước khi tỉa mồng, bằng cách thêm bột cỏ linh lăng (alfalfa meal) vào thức ăn hay phụ gia hiệu Red Cell vào nước uống. Một số người khác nhúng đầu gà vào nước lạnh trước và sau khi tỉa mồng. Tất cả những điều tôi đề cập ở trên đều nhằm giảm mất máu tối đa, và dẫu tất cả đều ít nhiều có tác dụng, chúng không phải là điều bắt buộc. Tôi từng thấy rất nhiều gà được tỉa mồng mà không cần quan tâm đến những bước chuẩn bị ở trên và đều ổn, những tôi vẫn đưa ra những chỉ dẫn nhằm giúp bạn thực hiện được dễ dàng hơn.
Sau khi xác định ngày tỉa mồng, điều kế tiếp là chuẩn bị. Bạn sẽ cần một cây kéo rất tốt và sắc mà nó có khả năng cắt thịt thật ngọt. Tôi sử dụng một cây kéo cắt da nhưng một số người lại dùng loại kéo chuyên dụng cho việc tỉa mồng. Bạn có thể mua kéo từ những công ty chuyên cung cấp dụng cụ cho nghề nuôi gia cầm. Tôi khuyên bạn không nên tiết kiệm tiền mua kéo vì kéo chất lượng sẽ giúp việc tỉa mồng dễ dàng hơn rất nhiều. Bạn cũng cần một ít cồn, khăn lông và một ít bột cầm máu (bạn có thể dùng bột mì nếu không muốn bỏ tiền mua loại thuốc cầm máu xịn). Kế đó, bạn cần quyết định sẽ tỉa mồng như thế nào. Tôi hầu như tỉa sát đến da đầu, càng sát càng tốt bởi tôi thích thấy gà gọn gàng như vậy và tôi tỉa luôn cả tích lẫn dái tai nếu chúng mọc quá dài. Hầu hết mọi người đều tỉa mồng sát đến khoảng 6 li so với đầu và cắt hết tích và dái tai. Hầu hết những con gà bị bỏng lạnh đều có mồng lá. Mồng dâu cũng cần phải tỉa nhưng đa phần mồng trà và mồng trích đủ gọn, bạn không cần phải tỉa nữa.
Sau khi bạn quyết định cách thức tỉa mồng, bạn cần đưa gà đến nơi đã chuẩn bị sẵn, thường là ngoài trời bởi vì sẽ có máu dây ra. Lấy khăn lông trải xuống nền nhà, nắm chặt chân gà bằng một tay và đỡ lườn gà bằng tay kia. Đặt gà lên khăn với đầu và chân và chân hướng ra hai bên. Đảm bảo cánh gà bị ép chặt và trong khi vẫn nắm chân, lăn gà quấn vào khăn. Nếu thực hiện đúng cách thì sẽ chỉ có đầu và chân gà lòi ra khỏi tấm khăn cuộn chặt, và gà không thể cựa quậy. Sẽ dễ dàng hơn nếu có người hỗ trợ, họ có thể giúp ôm gà để nó bình tĩnh và không thể vùng vẫy đôi cánh. Nếu không, bạn có thể ngồi xuống và kẹp con gà vào giữa hai chân. Bây giờ bạn phải sát trùng kéo và những vùng cần tỉa bằng cồn. Bạn không cần gì nhiều, chỉ cần tấm khăn ẩm để lau mồng, tích và dái tai. Cẩn thận không làm dây cồn lên mắt gà. Vâng, đến điểm này bạn có thể cắt được rồi. Nên nhớ, bạn không thể bù đắp phần thịt đã cắt bỏ vì vậy, nếu không chắc thì bạn cần cắt ít đi, rồi tỉa dần cho đến vị trí mong muốn thay vì lỡ tay cắt phạm quá nhiều. Tôi thích bắt đầu từ phía sau đầu gà, tôi nắm mồng bằng một tay, kéo lên trên rồi đặt kéo vào phía sau cắt phần chỏm và lượn về phía giữa mồng với nhát cắt đầu tiên. Sau khi cắt, bạn sẽ thấy máu nhưng đừng lo lắng, hãy cứ cắt tiếp. Một số gà ra máu thật nhiều, một số ngược lại, tôi sẽ nói bạn phải làm gì sau khi quá trình cắt hoàn tất. Tiếp theo, bạn cần nắm phần chỏm mồng cao nhất còn sót lại và kéo lên. Đặt kéo song song với đầu ở khoảng cách mà bạn quyết định và cắt nhát kế tiếp. Bạn hoàn tất việc cắt mồng tại thời điểm này trừ phi bạn muốn tỉa tót cho đẹp. Nếu bạn muốn cắt luôn cả tích và dái tai thì đây là lúc để thực hiện. Nếu gà bạn có tích dài hơn 6 li thì tôi khuyên bạn nên cắt. Chúng rất mỏng nên dễ cắt nhưng đặc biệt lưu ý không nên kéo căng để cắt. Nếu bạn kéo căng tích và cắt cho bằng phẳng thì bạn sẽ kết thúc với một lỗ lớn bên cổ gà do cắt phạm quá nhiều. Nếu lỡ làm vậy thì bạn cũng đừng lo, nó chỉ trông dễ sợ vậy thôi nhưng rồi sẽ lành tuy có lâu hơn và để lại vết sẹo lớn. Khi tỉa tích, cách tốt nhất là cắt ít thôi rồi tỉa dần cho đến sát cổ gà. Nếu làm khéo, trên da sẽ chỉ còn lại một vạch nơi trước kia là tích. Một số người thích tỉa luôn cả dái tai nhưng thực sự không cần thiết bởi đó không phải là nơi hay bị bỏng lạnh, trừ phi nó không quá lớn. Nếu bạn quyết định tỉa dái tai, hãy thực hiện tương tự như tỉa tích.
Sau khi cắt xong, bạn cần cầm máu. Hầu hết mọi trường hợp, máu chảy rất ít, bạn chỉ cần thả gà về chuồng và nó sẽ ổn. Nếu gà của bạn chảy máu rất nhiều, thì chỉ cần dùng khăn sạch ép vào vết thương cho đến khi máu cầm. Nếu vết thương không ngừng chảy máu sau vài phút ép vào, chỉ cần rắc thuốc cầm máu hay bột vào vết thương và nó sẽ giúp cầm máu. Ngày hôm sau, bạn cần kiểm tra gà và đảm bảo rằng mũi không bị máu khô làm tắc. Nếu điều đó xảy ra, dùng khăn ẩm lau sạch để gà thở thoải mái. Cũng tốt nếu điều trị gà bằng kháng sinh phổ rộng trong một vài ngày để phòng viêm nhiễm. Hầu hết gà đều phục hồi từ 2 đến 3 tuần sau khi tỉa. Nếu bạn có một con gà bị bỏng lạnh thì hãy tỉa mồng ngay lập tức. Làm vậy để tránh cho gà không bị lây nhiễm từ mô chết và thời gian phục hồi sau khi tỉa còn nhanh hơn là chờ cho mô chết khô đi. Nếu tích và dái tai bị sưng đến nỗi bạn không thể cắt chúng, tôi rạch một đường để máu và huyết tương chảy ra. Sau 24 giờ, vết sưng xẹp xuống đủ để bạn có thể tỉa chúng.
hay qua
Trả lờiXóa