Lai dòng

Lai dòng
Dr. Charles Everett & Craig Russell - http://ultimatefowl.wordpress.com



Nghiên cứu của riêng tôi về vấn đề lai tạo đã dẫn tới việc tập hợp và tuyển chọn các bài viết và sách vở của những sư kê thời trước; họ đã duy trì hàng loạt dòng gà đá khác nhau trong hàng trăm, thậm chí hàng ngàn năm. Vào thời đó, họ đã duy trì hình dạng và thể chất (type and vigor) ở mức độ không gì sánh nổi. Tôi cho rằng phương pháp lai tạo của họ cần được các chuyên gia bảo tồn thời nay khảo sát một cách cặn kẽ. Tuy nhiên, tôi xin bổ sung rằng bài viết này không có ý ủng hộ hay phản đối việc đá gà; cũng không có nghĩa tôi hoàn toàn tin tưởng vào cách thức của họ. Thay vào đó là sự khâm phục từ tận đáy lòng đối với những người đã hoàn thiện nghệ thuật lai tạo gà. Hơn nữa tôi tin rằng những nhà bảo tồn thời nay có thể học hỏi nhiều từ kỹ thuật lai tạo của các sư kê hơn là từ sách vở về lai tạo gia cầm thương mại (Lưu ý: điều này không có nghĩa rằng bạn phải luôn tuyển chọn hình dạng và thể chất mà không cần lưu tâm đến phương pháp lai tạo được áp dụng. Sư kê Tan Bark từng tuyên bố “lai tạo giỏi chẳng qua là vấn đề lựa chọn gà giống một cách khôn khéo… (Tan Bark, Game Chickens and How to Breed Them, 1964, p. 27). Mục tiêu mà các cựu sư kê tìm kiếm là độ trội (prepotency). Họ mong muốn có thể dự đoán gần đúng kết quả của bất kỳ bầy gà nhất định nào. Vì lý do đó, không sư kê nào áp dụng mãi phương pháp lai xa (out-and-out). Công nhận cũng có lúc họ lai xa, nhưng rất cẩn trọng. Ghi chép của họ chỉ rõ rằng mỗi khi lai xa, họ luôn sử dụng cùng một dòng gà mà họ mong cải thiện. Dĩ nhiên, họ chỉ quan tâm đến gà đá nhưng các nhà lai tạo có thể áp dụng phương pháp tương tự cho gà cảnh, gà thịt và gà đẻ. Phương pháp đầu tiên mà tôi giới thiệu được lấy từ William Morgan, nhà lai tạo dòng gà đá Morgan Whitehackle danh tiếng, và một số sư kê người Anh khác. Đó là công thức lai tạo được gọi là “3 vào và 1 ra” (3 times in and once out). Phương pháp này được áp dụng để tạo ra, theo thuật ngữ của các sư kê, “dòng thuần” (pure strain). Sơ đồ dưới đây sẽ giải thích cách áp dụng phương pháp.

Đời thứ 1: Mái Trống ½ mái ½ trống

Đời thứ 2: Mái với trống con, Trống với mái con ¾ mái ¾ trống

Đời thứ 3: Mái với trống cháu, Trống với mái cháu 7/8 mái 7/8 trống

Đời thứ 4: Mái với trống chắt, Trống với mái chắt 15/16 mái 15/16 trống

Đến đời thứ 5, bạn ghép 15/16 mái với 15/16 trống. Rồi chọn ra gà mái và gà trống tốt nhất để bắt đầu lại từ đầu (Narragansett, The Gamecock, 1985, pp. 44-45).

Tác giả C. A. Finsterbusch cũng giới thiệu phương pháp lai tạo tương tự trong cuốn sách nổi tiếng của ông Cockfighting All Over the Word p. 152—153. Những con được tuyển chọn để lai tạo tiếp được gọi là “gà giống” (seed breed). Gà giống không bao giờ được đem đi đá. Thay vào đó, chúng được lai với những dòng gà khác để tạo ra “gà đá” (battle cock). Gà đá không bao giờ được đem lai tạo nếu áp dụng theo phương pháp này. Hoặc lúc này, bạn chọn từ 3 đến 5 gà mái tốt nhất và áp dụng phương pháp lai dòng (clan-mating). Alva Campbell, nhà lai tạo dòng “Campbell Blue Boone” vào những năm đầu của thế kỷ 20 lai dòng (line breeding) những con gà mái tốt nhất của mình với một con trống có tên “Daniel Boone” trong ròng rã 11 năm (Histories of Game Strains, Grit and Steel, no date given, p.26). D. H. Pierce tuyên bố dòng “Wisconsin Red Shuffler” của ông được lai dòng liên tục 35 năm trời mà không hề giảm sút về thể lực và khả năng chiến đấu (Histories of Game Strains, Grit and Steel, no date given, p. 20). Làm thế nào mà họ có thể đạt được thành tựu này trong khi rất nhiều sách hiện đại về di truyền của gia cầm đều cho rằng điều đó là không thể? Tôi đã tìm ra rất nhiều câu trả lời:

Trước hết, “lai cận huyết phải được thực hiện với những cá thể… mạnh mẽ nhất” (Tan Bark, Game Chickens, 1964, p. 28).

Thứ hai, loại bỏ gà dạt không thương tiếc.

Thứ ba, trong bất kỳ phương pháp lai dòng nào, gà giống không được quá non.

Thứ tư, họ thường lai tạo theo cặp (1 trống 1 mái) trong từ 4 đến 5 năm. Do đó, trong 20 năm, họ chỉ có thể tạo ra từ 4 đến 5 thế hệ khác nhau. Khi sư kê tìm được cặp gà tạo ra bầy gà chiến thắng trên trường đấu, họ sẽ lai tạo cặp đó năm này sang năm khác.

Thứ năm, họ lưu ghi chép cẩn thận về mỗi bầy gà và thường thực hành ghép đơn lẻ.

Thứ sáu, họ chỉ áp dụng lai cận huyết ở vùng chăn thả khiến gà có mọi điều kiện để phát triển ổn định và mạnh khỏe (Tan Bark, Game Chickens, 1964, p. 28). Câu trả lời thứ sáu cho phép các sư kê đạt thành tựu xuất sắc trong việc lai tạo gà đá hàng thế kỷ trước khi các lý thuyết di truyền xuất hiện.

Nhiều sư kê áp dụng các biến thể lai cuốn (roll-mating) và lai bầy (clan-mating). Khi lai cuốn, họ cũng thường ghép thêm lai dòng (line breeding). Khi áp dụng lai dòng, những con giống lớn thường được chia làm từ 5 đến 7 dòng (họ gọi chúng là “sân” (yard). Với lai dòng, họ thường sử dụng phương pháp "dòng mẹ" (matriarchal) như đề xuất bởi Dick Demansky. Theo thời gian, gà mái sẽ tự phân thành dòng hay sân “mới” với toàn chị em ruột khi một con gà mái nhất định trong bầy đẻ ra một con gà trống kiệt xuất. Do vậy, con gà mái này trở thành mái trội (prepotent) trong bầy mới thông qua những con gà mái con của nó.

Tương tự nông dân truyền thống, những người mà gia cầm đóng một vai trò quan trọng trong nguồn sinh kế, phương pháp của các sư kê thường bị các học giả hiện đại bác bỏ. Nhưng với những nhà bảo tồn nghiêm túc và chủ đàn gà nhỏ, nhìn chung những nỗ lực và phương pháp thực tế của họ là cách chắc ăn nhất để biến việc sinh sản bình thường thành lai tạo nghiêm túc và cải thiện bầy gà. Điều thực sự kỳ diệu về nuôi gà đó là bạn có thể chọn lựa phương pháp lai tạo để tạo ra dòng gà của riêng mình. “Vâng, bạn có thể thử! Bất kể bạn có thích trò đá gà hay không, những sư kê thời trước có rất nhiều điều để dạy chúng ta. Vậy, tại sao bạn không học hỏi từ những nhà bảo tồn nguyên thủy: các sư kê?

--------------------------------------------------------------------------------------------

Các-phương-pháp-lai-tạo-gà

thay đổi nội dung bởi: vnreddevil, ngày 18-01-2012 lúc 03:01 PM

http://forum.ctu.edu.vn - www.khoahocthuysan.org - www.vncreatures.net